Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)
Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB), kişinin yaşadığı veya tanık olduğu ciddi travmatik olayların ardından ortaya çıkan bir ruhsal bozukluktur. Deprem, kaza, savaş, saldırı, doğal afet, sevilen birinin kaybı gibi olaylar, kişinin hayatını ve psikolojik dengesini derinden etkileyebilir. TSSB, yalnızca olayın hemen sonrasında değil, aylar veya yıllar sonra bile gelişebilir.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) Belirtileri Nelerdir?
TSSB, kişiden kişiye farklılık gösterse de genellikle dört ana belirti kümesinde kendini gösterir:
- Travmayı yeniden yaşama: Kabuslar, flashbackler, ani korku tepkileri.
- Kaçınma davranışları: Olayı hatırlatan kişilerden, mekanlardan veya konuşmalardan uzak durma.
- Negatif düşünceler ve duygular: Umutsuzluk, suçluluk, ilgi kaybı, yabancılaşma hissi.
- Aşırı uyarılmışlık hali: Uyku sorunları, öfke patlamaları, dikkatsizlik, kolay irkilme.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) Nedenleri
Travmatik bir olay yaşayan herkes TSSB geliştirmez. Ancak bazı faktörler riski artırabilir:
- Çocuklukta travmatik yaşantılar
- Önceden var olan psikolojik sorunlar
- Sosyal destek eksikliği
- Travmanın şiddeti ve süresi
Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) Tedavi Yöntemleri
Travma Sonrası Stres Bozukluğu tedavi edilebilir bir ruhsal bozukluktur. Uygulanan başlıca yöntemler şunlardır:
- Psikoterapi:
- Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Travmatik anıları yeniden çerçevelendirme.
- EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme): Travmatik anıların işlenmesine yardımcı olur.
- İlaç tedavisi: Psikiyatrist kontrolünde antidepresan veya anksiyolitik ilaçlar kullanılabilir.
- Destek grupları: Benzer deneyimler yaşayan kişilerle paylaşım yapmak.
- Yaşam tarzı düzenlemeleri: Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme, gevşeme teknikleri.
TSSB ile Yaşamak
Travma sonrası yaşanan duygular, kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebilir. Ancak profesyonel destek alındığında, kişi hem travmanın etkilerini azaltabilir hem de yaşamına daha güçlü bir şekilde devam edebilir.